Phát huy vai trò, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trong tỉnh

Ngày 20/02/2023, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy - Nguyễn Thanh Hải thay mặt Ban Thường vụ Tỉnh ủy kí ban hành Chỉ thị số 47-CT/TU về phát huy vai trò, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.

Thời gian qua, thực hiện Quyết định số 217-QĐ/TW, ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị về ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; Công văn số 1173-CV/TU, ngày 05/9/2017 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện Quyết định số 217-QĐ/TW của Bộ Chính trị, công tác giám sát, phản biện xã hội đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Các cấp ủy đảng tập trung chỉ đạo triển khai, quán triệt khá đồng bộ và sâu rộng. Nhận thức của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội về công tác giám sát, phản biện xã hội được nâng lên. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp đã chủ động phối hợp tham mưu cho các cấp ủy đảng lãnh đạo, chỉ đạo công tác giám sát, phản biện xã hội hàng năm; đồng thời, xây dựng kế hoạch, tổ chức triển khai thực hiện, tích cực tuyên truyền, phổ biến đến đoàn viên, hội viên và nhân dân; hoạt động giám sát, phản biện xã hội không ngừng mở rộng trong hệ thống của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; chất lượng giám sát, phản biện xã hội ngày càng được nâng lên; lĩnh vực, nội dung giám sát, phản biện xã hội được mở rộng hơn, đáp ứng yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của nhân dân; góp phần tăng cường quyền làm chủ, sự đồng thuận của nhân dân trong xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng.

Tuy nhiên, chất lượng hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội một số nơi chưa đáp ứng được yêu cầu, chưa phát huy mạnh mẽ vai trò, sự tham gia của các thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và nhân dân. Việc quán triệt, phổ biến, tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về giám sát, phản biện xã hội chưa được coi trọng đúng mức. Việc xây dựng, triển khai các chương trình, kế hoạch giám sát, phản biện xã hội có lúc, có nơi chưa chủ động, kịp thời, thiếu trọng tâm, trọng điểm, còn hình thức; các ý kiến, kiến nghị sau giám sát, phản biện xã hội chưa sâu, tính thuyết phục chưa cao; việc theo dõi đôn đốc giải quyết các kiến nghị thiếu quyết liệt, chưa đi đến cùng. Một số tổ chức, cá nhân có thẩm quyền, trách nhiệm chưa thực hiện nghiêm túc việc trả lời, giải quyết các ý kiến, kiến nghị sau giám sát, phản biện xã hội.

Những hạn chế, bất cập nêu trên chủ yếu là do nhận thức về công tác giám sát, phản biện xã hội của một số cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội chưa đầy đủ; chưa quan tâm kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện quy chế giám sát, phản biện xã hội; thiếu quy định cụ thể về quy trình, trách nhiệm trả lời, giải quyết kiến nghị sau giám sát, phản biện xã hội. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp còn hạn chế về chuyên môn, nghiệp vụ, chậm đổi mới nội dung, phương thức giám sát, phản biện xã hội; chưa thể hiện rõ bản lĩnh, trách nhiệm đối với những ý kiến, kiến nghị của mình. Sự phối hợp giữa các cơ quan đảng, chính quyền với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội có lúc, có nơi chưa chặt chẽ, hiệu quả; nguồn lực, kinh phí, điều kiện bảo đảm cho hoạt động giám sát, phản biện xã hội còn hạn chế...

Để tạo chuyển biến mạnh mẽ, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội theo tinh thần Chỉ thị số 18-CT/TW, ngày 26/10/2022 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về phát huy vai trò, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng thực hiện tốt một số nhiệm vụ sau:

1. Quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 18-CT/TW của Ban Bí thư. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, hướng dẫn, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân về phát huy dân chủ ở cơ sở, công tác giám sát, phản biện xã hội. Kịp thời thông tin về hoạt động của tổ chức đảng, chính quyền các cấp, nhất là xây dựng và tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các chương trình, dự án có tác động, ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân; về đạo đức, lối sống, trách nhiệm thực thi công vụ của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức.

Các cấp ủy, tổ chức đảng tạo điều kiện thuận lợi để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân tham gia giám sát, phản biện xã hội. Hằng năm, ban thường vụ cấp ủy cho ý kiến về chương trình, kế hoạch giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp, đồng thời chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền khẩn trương, nghiêm túc giải quyết các kiến nghị sau giám sát, phản biện xã hội. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam định kỳ báo cáo kết quả giám sát, phản biện xã hội cho hội đồng nhân dân cùng cấp thảo luận, có ý kiến để các tổ chức, cá nhân liên quan trả lời, giải quyết các ý kiến, kiến nghị. Người đứng đầu cấp ủy trực tiếp chỉ đạo công tác giám sát, phản biện xã hội, xác định đây là nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, một giải pháp căn bản để thực hiện hiệu quả phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng".

2. Đảng đoàn Hội đồng nhân dân tỉnh, Ban cán sự đảng Ủy ban nhân dân tỉnh, Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt quy chế phối hợp công tác với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh; chỉ đạo cung cấp thông tin, tạo điều kiện thuận lợi về kinh phí, cơ sở vật chất để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tổ chức các hoạt động giám sát và phản biện xã hội; gửi danh mục các dự thảo cần tổ chức phản biện xã hội đến Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội để tổ chức phản biện; nghiên cứu, có văn bản tiếp thu, trả lời các ý kiến, kiến nghị sau giám, phản biện xã hội.

3. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức giám sát, phản biện xã hội theo hướng: Chủ động hiệp thương xây dựng kế hoạch giám sát, phản biện xã hội; xác định nội dung có trọng tâm, trọng điểm, chú trọng giám sát những vấn đề dư luận xã hội quan tâm, bức xúc hoặc những vấn đề liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân. Công khai, minh bạch kết quả giám sát, phản biện xã hội theo quy định, trong đó cần đánh giá cụ thể về kết quả thực hiện các chủ trương, chính sách liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của nhân dân và những vấn đề dư luận quan tâm, bức xúc.

Phát huy vai trò chủ trì, tính chủ động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp; tăng cường phối hợp, hiệp thương thống nhất hành động giữa các tổ chức thành viên trong xây dựng, thực hiện chương trình, kế hoạch giám sát, phản biện xã hội. Tiếp tục kiện toàn tổ chức, tăng cường tập huấn, nâng cao năng lực chuyên môn, bản lĩnh, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức làm nhiệm vụ giám sát, phản biện xã hội; đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả giám sát, phản biện xã hội của các tổ chức tư vấn thuộc Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên. Có cơ chế động viên, khuyến khích đoàn viên, hội viên các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các vị nguyên lãnh đạo, thành viên các hội đồng tư vấn có kinh nghiệm, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, các nhân sĩ, trí thức, doanh nhân, người có kinh nghiệm thực tiễn, người có uy tín trong các dân tộc, tôn giáo và nhân dân tham gia giám sát, phản biện xã hội.

Định kỳ sơ kết, tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm việc triển khai thực hiện công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội; đẩy mạnh tuyên truyền, nhân rộng cách làm hay, kinh nghiệm tốt trong công tác giám sát, phản biện xã hội; kịp thời biểu dương, khen thưởng xứng đáng, thiết thực, đúng quy định.

4. Các địa phương, cơ quan, đơn vị căn cứ chức năng, nhiệm vụ tiến hành kiểm tra, rà soát, sửa đổi, bổ sung và thực hiện có hiệu quả quy chế phối hợp giữa các cơ quan đảng, chính quyền với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; bố trí kinh phí bảo đảm cho Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội thực hiện tốt công tác giám sát, phản biện xã hội theo quy định.

5. Giao Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan hướng dẫn, phổ biến, tuyên truyền; chỉ đạo, định hướng các cơ quan thông tin, truyền thông của tỉnh đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến các nội dung Chỉ thị số 18-CT/TW và Chỉ thị này của Ban Thường vụ Tỉnh ủy đến cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh.

6. Giao Ban Dân vận Tỉnh ủy chủ trì, phối hợp với Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Chỉ thị này, định kỳ hằng năm báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy kết quả thực hiện. 

Tổng hợp - VPTU